Breda Photo

Fantastisch werk van (bijna) naamgenoot Henk Wildschut in Breda, tijdens het Breda Photo Festival. Een serie over shags in Noord Franse voorsteden, gesitueerd tussen bosjes en non-plekken, maar daadwerkelijk bewoond in de 'eerste wereld' door illegalen. Voor deze gelegenheid op super groot formaat geprint en tentoongesteld temidden van moderne Bredase architectuur. Het zet te denken, nog meer dan in de eerdere publicatie in het Volkskrant magazine.
Jammer dat de redactie van Breda Photo ook de reclameposters voor het festival op dezelfde stellages kwijt moest.

Oma

Piek

The Empire State Building is het hoogste gebouw in New York. Op de voet gevolg door The Chrystler Building. Beide gebouwen werden gelijktijdig gebouwd. De project ontwikkelaars uit die tijd wisten niets van de hoogte van elkaars gebouwen. Er ontstond een wedijver voor wie het hoogste gebouw zou worden en op het laatste nippertje werd bij de voltooing van de Chrystler Building een piek toegevoegd door een dunne naald van binnen uit de toren omhoog te schuiven.
Het mocht niet baten, the Empire State Building werd het hoogste gebouw.
Bij mijn thuiskomst is een nieuw gebouw verrezen aan de skyline van Rotterdam. Op de top prijkt een vierkant torentje. Een toevoeging zonder urgentie, zonder functie. Een uiting van postmoderne verwarring.

Francis Alys

In Post CS Amsterdam is nog een week de Vincent Award te zien. Breed uitgemeten in de media dankzij de rel rond Peter Friedl, die zich terugtrok uit de prestigieuze prijsvraag. Een werk van de in Mexico wonende Belg Francis Alys trekt mijn aandacht. Het is getiteld ‘El Gringo’ en verbeeld het gevoel van buitengeslotenheid bij het betreden van onbekende werelden. Het werk is prachtig door zijn eenvoud, een camera shot voert de kijker langs een pad een Mexicaans dorpje in. De bewegingen zijn hortend en stotend en maken de kijker zeer betrokken bij het moment. Tijdens het binnentreden van het dorpje naderen van alle kanten blaffende honden. De camera volgt de honden nauwgezet, registreert niet alleen, maar houd ook de honden op afstand. Aan het einde van het filmpje valt de camera op de grond en gaat de vreemdeling er vandoor, achterna gezeten door de inmiddels furieuze en uitzinnige roede.

Back home

Johannesburg heeft het imago van een gevaarlijke stad. In drie maanden tijd zijn geweld, beroving, carjackings mij bespaart gebleven. Er is wel een keer in mijn auto ingebroken. Dat wil zeggen, iemand is in mijn auto geweest, omdat het zo gemakkelijk was erin te komen, want iedere sleutel of schroevendraaier opende het portier. Niet voor lang, want het alarm ging razendsnel af en dat hoorde ik. Bij de auto aangekomen lag alles er nog in en de buurvrouw getuigde van een ultra kort verblijf van de vermeende inbreker.
Op de allerlaatste dag, een half uur voor mijn vertrek ben ik getuige van een beroving. Die vind plaats in de file, een raam wordt ingeslagen en de tas van de bestuurder verdwijnt door het autoraam. Wat volgt is een achtervolging door een tiental mensen, resulterend in een schietpartij vlak naast de auto waar ik in zit. Een pistoolschot klinkt dof , als een mattenklopper, je hebt het nauwelijks door. Wie op wie schiet blijft voor mij onduidelijk.
Thuis gekomen ligt alles er vredig bij. Moeder en vader lief hebben mijn huis maar eens onder handen genomen. In de vensterbank bloeien achter de pas gewassen ramen nieuwe viooltjes.

Last day

Toen ik vertrok uit Nederland stonden mijn viooltjes er zielig bij, zij waren op sterven na dood.
Deze morgen kijk ik naar de tuin van het huis in Parktown. De lente is in aantocht, het eerste zonlicht valt de tuin binnen en alles krijgt kleur. Terugkomend uit Durban is de tuin in een korte tijd veranderd in een klein paradijs. Struiken beginnen te bloeien, bomen ontpoppen zich knalpaars, rozen staan in de knop. Deze morgen neem ik afscheid van de tuin, het is mijn laatste dag hier.
Het is een goede periode geweest. Ik heb veel geleerd van de mensen hier, de coöperatieve houding, de enorme vriendelijkheid, generosity en de openheid. De gezichten op straat, jong en oud, arm of minder arm, gekleurd of minder gekleurd, de meeste mensen hier kijken elkaar aan met een vragende, vriendelijke, afwachtende blik. Het leven hier nodigt uit tot gesprekken met wildvreemden. In het Noorden waar ik vandaan kom leven de meeste mensen meer in een eigen cocon, de noodzaak om open te zijn is minder aanwezig. Hier in Joburg is ondanks de hardship de motivatie zeer groot om er iedere dag wat van te maken.
Ik dank de mensen van Johannesburg voor hun gastvrijheid en blijheid. Iedere dag weer, ik voel mij een ander mens en neem mij voor me te verzetten tegen de Nederlandse geslotenheid.
Deze blog site wil ik in een andere vorm voortzetten in Nederland, het is een moment van reflectie geworden. Ik dank alle lezers tot dusver voor het regelmatig bezoeken van deze site en het geven van al die hartverwarmende reacties.

Parkeren

De straten in Durban liggen er verlaten bij, een enkele auto zoekt zijn weg. Recentelijk hebben veel straten een naamsverwisseling ondergaan. De helden uit het apartheid-tijdperk zijn vervangen door helden met een meer universele betekenis, Zuid Afrika rekent af met haar loodzware erfenis. Merkwaardige situaties ontstaan, wanneer wordt afgesproken in West street, die dan opeens Che Guevara road heet. Het navigatie apparaat in mijn auto snapt de transitie nog niet en blijft roepen ‘turn around if possible’. Op sommige straten is het oude naambordje nog wel aanwezig, zij het doorgestreept.
Het Zuid Afrikaaanse parkeersysteem is in veel steden hetzelfde. Het wordt hier uitgevoerd door iedereen die een oranje of geel hesje aantrekt, het is een vorm van liefdadigheid. De straat wordt door hen bewaakt, wanneer een auto vertrekt helpt de parkeerwacht met uit parkeren, minder kans is op ongelukken. De auto wordt bewaakt tijdens de afwezigheid van de bestuurder. De algemene rate varieert van 2 tot 5 rand. Iedereen is vriendelijk tegen de wachters, ze vervullen een belangrijke sociale rol. In Nederland is de parkeerwachter zo’n beetje vogelvrij, er wordt op hen gescholden, tegen hen geschreeuwd en als gevolg daarvan is een nieuw mensenras ontstaan met een te dikke huid.
Vlak voor mijn vertrek naar dit continent trof ik nog een parkeerbon van 50 euro achter mijn ruit. Voor de 10 minuten die ik te laat was, er was al ruim 7 euro in de meter gestort, werd ik ruimschoots beloond. Het valt mij dan zwaar om repect te hebben voor deze mensen, ze belichamen een systeem van oppressie. Iedereen weet dat parkeerbeleid er is om de staatskas te spekken, al wordt het ‘aan de man gebracht’ als reguleringsbeleid. Dit systeem van oppressie kan worden afgeschaft, het zou veel agressie op straat wegnemen. Geef de straat aan mensen met minder middelen en bespaar het geld van al die parkeerwachten. Laat de slimmere parkeerwachters supervisie voeren en ontsla de stoicijnen onder hen, die dragen te weinig bij aan het algemene welzijn.
Maak de straat veiliger door een toekijkend oog en niet door het beginsel van wantrouwen.
Vanmorgen liep ik naar mijn witte golf en paste de sleutel niet in het slot. De parkeerwachter kwam naar mij toe en wees me op een andere witte golf, drie auto’s verder, dat was mijn auto en niet deze! Ondanks de nacht was zij dit niet vergeten.

Coast

Ik word wakker door de gierende wind en de golven van de ocean. Het nodigt uit tot een vroege strandwandeling. Het licht van de indische ocean is nu al oogverblindend. Durban is een vermaarde surfplek in de wereld en op dit vroege tijdstip hangen er al surfer-dudes in de golven te wachten op the ultimate wave. Het is off-season en dat maakt deze boulevard zeer aangenaam. Het hotel waar ik verblijf is aan het einde van de north-beach.
Op straat word ik aangesproken door een oud omaatje. Keurig gekleed en met een lief aandoend rimpelig gezicht herinnert zij mij aan de goude oude dag, die sommige oudere mensen lijken te beleven. Het omaatje vraagt mij om 4 rand, voor de shelter waar zij slaapt. Dit had ik nooit verwacht en later tijdens de wandeling word ik nog enkele keren aangesproken door blanke oude omaatjes. Zijn het soms alleen achtergebleven pensionados?
Verderop naar het zuiden staat een groot gebouw dat alleen maar een ziekenhuis kan zijn. Voor de deur zitten talrijke mensen op de stoep. Ze zijn ziek en brengen dicht in de buurt van het ziekenhuis de dag door. Voor als het mis gaat. Dit verteld Omar mij, een van de jongens die op straat auto’s schoonmaakt. Taxi’s komen hier naartoe, maar ook de duurdere auto’s weten de plek naar zijn diensten te vinden.

Durban

De weg door Kwazulu Natal in de richting van de Indische Ocean is adembenemend. Zij voert door prachtige heuvellandschappen, geel, groen en rood van kleur en afwisselend zwart door de tactiek van de verbrande aarde. Tijdens de tocht veranderd steeds het weer. Er is veel mist en zachte motregen. Vanuit de mist doemt de stad Durban op. De varieteit aan bomen neemt weer toe.
Een van de reden om naar Durban te gaan is een serie over de nieuwe voetbal- stadions, die worden gebouwd voor de worldcup in 2010. In Johannesburg fotografeerde ik het FBH stadion in relatie tot de minedumps. In CapeTown zag ik een VOC schip in het stadion in Greenpoint. Het stadion in Durban lijkt op een brug met een bak eronder.
Vanuit Joburg boekte ik gisteren een hotel. Kijkend naar de plattegrond van de stad vermoedde ik een flamboiant uitzicht.
Om mijn kamer te betreden schuif ik de keycard in de sleuf. Die blijkt niet te werken en ik moet bij mijn aankomst drie keer op en neer van de zestiende naar de groundfloor. Uiteindelijk krijg ik andere een kamer op de vijftiende etage. Mijn geluk kan niet op als ik het uitzicht zie en de perfect gepositioneerde vorm van het stadion in de diepte.

Bed

Het huis waar ik woon wordt schoongehouden door een werkster, zij komt iedere week twee keer. Ze stofzuigt, maakt de keuken en de badkamer schoon. Inmiddels is zij onmisbaar voor ons slordevossen.
Opmerkelijk is de wijze waarop zij het bed opmaakt. Al vanaf het eerste begin draait zij consequent mijn dekbed om. De werkster vind dat het hoofd moet liggen bij het voeteneinde. In het begin leek het nog een toevalligheid, maar het is inmiddels een regel. Iedere keer als de werkster is geweest ligt het dekbed omgedraaid. Ook bij mijn huisgenoten doet zij dit en iedereen draait na haar komst op maandag en vrijdag het dekbed weer terug naar de oorspronkelijke positie. Een enkele keer oppert iemand wel eens om aan haar te vragen waarom zij dit zo doet, maar de eerst volgende vrijdag wordt gedwee het dekbed weer terug gedraaid. Misschien denkt zij dat we in het dekbed slapen, alsof het een slaapzak is.

Fundraising

Vandaag is fundraising dag. Je gaat met een grote groep politiemannen op een drukke straathoek staan, sluit de hele weg af en houdt vervolgens iedere auto aan die passeert. Dan zeg je: “today I’m gonna check your car and then I’m going to write you a ticket”. Het resultaat staat dus al vast en het geld wordt geincasseerd. Mijn oude gele toyota is de laatste week al vaker het doelwit geweest van dergelijke acties. Gisteren werd ik nog aangehouden bij de oprit naar de snelweg. De agent aldaar, een relaxte gast, liet me weten de indruk te hebben, dat deze auto zou zijn gestolen. Omdat mijn nummer plaat sinds enkele dagen achter de vooruit ligt, het resultaat van een kleine botsing met een uitparkerende onbekende. Het gesprek dat volgde ging over het buurland van Nederland en de overeenkomsten in taal. De nummerplaat was toen geen probleem. Een dag later is dat wel het geval en gezien de hoeveelheid agenten is een bribe ook geen optie. De agent die de ticket schrijft moet het duidelijk hebben van dit moment in zijn leven, hij neemt ruim 20 minuten de tijd om mijn naam, het kenteken en nog wat andere onduidelijke codes te noteren.

Lemniscate

Kai Hassan

De Joburg Art Gallery is een museum gelegen aan Joubert Park, precies tussen Hillbrow en Downtown. In dit museum voor hedendaagse kunst is een 'midlife carreer' solo show van Kai Hassan. De kunstenaar gebruikt verschillende media door elkaar. Het materiaal voor zijn werk verzameld hij op straat en in de publieke ruimte. Hier vind hij oude billboards, die hij transformeert tot monumentale papieren collages. Hier vind hij materiaal voor zijn video werken en zijn installaties. Een van deze werken maakt vooral indruk, het is een respectvol ‘portret’ van een straat figuur, een ‘street looney’. Getooid in een eigenwijs kostuum met bloemen in zijn mond ‘dirigeert’ hij de wereld om hem heen. De soundtrack van de 5 minuten durende videoprojectie volgt nauwkeurig zijn bewegingen. Een licht en poetisch portret dat niet gehinderd door techniek een glimlach op het gezicht tovert.

John

Bij Montecasino ontmoet ik John. Hij komt aanrijden in een zware 4wheel drive. John is een mine engineer. Hij weet alles van de mijnen rondom Johannesburg. Hij verteld me over de goudwinning, die vandaag de dag nog steeds plaatsvind. De enige reden dat Johannesburg is ontstaan is de zoektocht naar goud. In een straal van honderd kilometer om de stad is een kom waar dit goud zit. Men moet er tegenwoordig wel 4 kilometer voor de diepte in. ’s Avonds kleurt de zon de bergen rondom de stad goud, een mooie metafoor voor de origine van dit kunstmatige landschap.
John weet de weg naar de top van een van de grootste minedumps bij New Canada. Deze kijkt uit op The South West Township (Soweto). Het landschap rondom de minedump is volledig man-made. De kleur van het zand is afwisselend groen geel en rood. Met de krachtige auto van John ploegen we ons een weg omhoog en daarboven vind ik het perfecte standpunt om een andere mindedump vanuit de hoogte in beeld te brengen.

Straat

Een artikeltje over een Nederlandse weg in Groningen valt mij op. Provinciale staten maakt zich druk over een weg waarvan de belijning 10 cm te smal blijkt. Een kostenpost van 1 miljoen.

Om de hoek in Fordsburg/Johannesburg is een gevaarlijk kruispunt. Er kan worden gekozen uit drie richtingen, zoals het een ware kruising betaamt. Op een dag verschijnen gele lijnen en pijlen op het wegdek en vanaf dat moment ontbreekt de optie om rechtdoor te rijden. Een klein foutje resulterend in behoorlijke verwarring. In tegengestelde richting zijn het vooral de taxi’s die met hun brutale rijstijl voor de meeste verwarring zorgen. Gisteravond verscheen opeens een man met potten verf, wit geel en zwart. De situatie is nu voor de derde keer veranderd en de sporen van de vorige situatie zijn nog steeds te lezen op het asfalt.

Hitchhiker

I’m a hitchhiker.
I can rob, mug or hijack your car.
Don’t pick up hitchhikers.
Thank you very much.
Enjoy your day.